شبکه اجتماعی ساختاری اجتماعی است که از گره‌هایی (که عموماً فردی یا سازمانی هستند) تشکیل شده‌است که توسط یک یا چند نوع خاص از وابستگی — مانند ایده‌ها و تبادلات مالی، دوست‌ها، خویشاوندی، لینک‌های وب، سرایت بیماری‌ها (اپیدمولوژی) — به هم متصل اند.

تحلیل شبکه‌های اجتماعی روابط اجتماعی را با اصطلاحات رأس و یال می‌نگرد. رأس‌ها بازیگران فردی درون شبکه‌ها هستند و یال‌ها روابط میان این بازیگران هستند. انواع زیادی از یال‌ها می‌تواند میان رأس‌ها وجود داشته باشد. نتایج تحقیقات مختلف بیانگر آن است که می‌توان از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی در بسیاری از سطوح فردی و اجتماعی به منظور شناسایی مسائل و تعیین راه حل آنها، برقراری روابط اجتماعی، اداره امور تشکیلاتی، سیاستگذاری و رهنمون سازی افراد در مسیر دستیابی به اهداف استفاده نمود.[۱]

در ساده‌ترین شکل یک شبکهٔ اجتماعی نگاشتی از تمام یال‌های مربوط، میان رأس‌های مورد مطالعه‌است. شبکهٔ اجتماعی هم چنین می‌تواند برای تشخیص موقعیت اجتماعی هر یک از بازیگران مورد استفاده قرار گیرد. این مفاهیم غالباً در یک نمودار شبکهٔ اجتماعی نشان داده می‌شوند که درآن، نقطه‌ها رأس‌ها هستند و خط‌ها نشانگر یال‌ها.

آنالیز شبکه‌های اجتماعی

آنالیز شبکه‌های اجتماعی (مرتبط با نظریه شبکه‌ها) به عنوان یک تکنیک کلیدی در جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، جغرافیا، روانشناسی اجتماعی، جامعه‌شناسی زبان، علوم ارتباطات، علوم اطلاعات، مطالعات سازمانی، اقتصاد و زیست‌شناسی مدرن همانند یک موضوع محبوب در زمینهٔ تفکر ومطالعه پدیدار شده‌است.

بالغ بر یک قرن است که مردم، شبکهٔ اجتماعی مجازی را برای اشاره‌های ضمنی به مجموعه روابط پیچیده میان افراد درسیستم‌های اجتماعی در تمامی مقیاس‌ها از روابط بین فردی گرفته تا بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌دهند. در سال ۱۹۴۵ J. A. Barnesبرای نخستین بار از اصطلاح قاعده‌مند برای مشخص کردن الگوهایی از رشته‌ها استفاده کرد که مفاهیم را مشخص می‌کنند و به صورت رایج توسط عموم و دانشمندان علوم اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد: گروه‌های محدود (مانند: قبایل و خانواده‌ها) و طبقات اجتماعی (مانند: جنسیّت و قومیت).[۲]

آنالیز شبکه‌های اجتماعی از طریق احکام نظری و روش‌ها و تحقیق‌های مربوط به آن از یک صنعت ضمنی به معبری تحلیلی برای پارادایم‌ها تغییر یافته‌است. برهان‌های تحلیلی از کل گرفته تا جزء؛ از ساختار گرفته تا روابط و افراد، از اخلاق گرفته تا رفتار همگی شبکه‌های سراسری را مورد بررسی قرار می‌دهند که در آن‌ها، همهٔ رشته‌ها شامل روابط ویژه‌ای در میان جمعیتِ تعریف شده‌اند و یا شبکه‌های فردی را مورد بررسی قرار می‌دهند که شامل رشته‌ها یی است که افراد مشخصی آن‌ها را دارند از قبیل انجمن‌های خصوصی.[۳]

گرایش‌های تحلیلی متعددی آنالیز شبکه‌های اجتماعی را تمیز می‌دهند: هیچ فرضی وجود ندارد که گروه‌ها، بلوک‌های بنا کنندهٔ اجتماع هستند:[۴] این معبر برای مطالعهٔ سیستم‌های اجتماعی با محدودیت کمتر باز است از اجتماعات غیر محلی گرفته تا لینک‌های درون وب‌گاه‌ها.

آنالیز شبکه‌های اجتماعی علاوه بر سروکارداشتن با اشخاص (افراد، سازمان‌ها، ایالات) به عنوان واحدهای گسستهٔ تحلیل، برروی چگونگی ساختار رشته‌ها که اشخاص و روابط میان آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد نیز تمرکز می‌کند.

برخلاف تحلیل‌هایی که بر این فرض استوارند که هنجارهای اجتماعی تعیین کنندهٔ رفتارها هستند، آنالیز شبکه‌های اجتماعی به بررسی وسعت تأثیرگذاری ساختار و ترکیب رشته‌ها بر هنجارها می‌پردازد.

شکل یک شبکهٔ اجتماعی به تعیین میزان سودمندی شبکه برای افراد آن شبکه کمک می‌کند. به طور جزئی شبکه‌های محکم برای اعضایشان نسبت به شبکه‌هایی که تعداد زیادی اتصالات ضعیف برای افراد خارج از شبکهٔ اصلی دارند، کمتر مفید واقع می‌شوند. بیشتر شبکه‌های باز با اتصالات اجتماعی و رشته‌های ضعیف، شانس بیشتری برای دسترسی به ایده‌ها و دست‌آوردهای جدید نسبت به شبکه‌های بسته با رشته‌های طویل فراهم می‌آورد. به بیان دیگر گروهی از دوستان که تنها دارای ارتباط با یکدیگر هستند، اطلاعات و دست‌آوردهای یکسانی را به اشتراک می‌گذارند. اما گروهی از افراد که دارای ارتباط با بخش‌های اجتماعی دیگر هستند شانس بیشتری برای دسترسی به محدودهٔ وسیعتری از اطلاعات دارند. افراد برای دستیابی به موفقیت بهتر است که با شبکه‌های گوناگونی ارتباط داشته باشند تا اینکه ارتباطات زیادی درون یک شبکه داشته باشند. به طور مشابه افراد می‌توانند تأثیرگذاری و ایفای نقش به عنوان واسطه در برقراری ارتباط بین دو شبکه که به هم متصل نیستند را تمرین کنند. (این کار پر کردن سوراخ‌های ساختاری نامیده می‌شود)[۵]

آنالیز شبکه‌های اجتماعی چشم‌انداز متناوبی را ایجاد می‌کند که در آن خواص افراد نسبت به ارتباطات و رشته‌های میان آن‌ها در شبکه از اهمیت کمتری برخوردار است. این معبر ایجاد شده‌است تا برای توضیح بسیاری از پدیده‌های جهان واقعی مفید واقع شود، اما مجال کمتری برای نمایندگی‌های فردی باقی می‌گذارد تا توانمندی‌های فردیشان روی موفقیت تأثیرگذار باشد زیرا بخش زیادی از این توانمندی‌ها درون ساختار شبکه باقی می‌ماند.

شبکه‌های اجتماعی برای بررسی چگونگی تأثیرات متقابل میان تشکیلات، توصیف بسیاری از اتصالات غیررسمی که مجریان را به یکدیگر متصل می‌کند، نیز مورد استفاده قرار گرفته‌است و در این زمینه‌ها نیز به خوبی برقراری ارتباطات فردی میان کارمندان در سازمان‌های مختلف عمل می‌کند. شبکه‌های اجتماعی نقش کلیدی در موفقیت‌های تجاری و پیشرفت‌های کاری ایفا می‌کنند. شبکه‌ها راه‌هایی را برای شرکت‌ها فراهم می‌کند که اطلاعات جمع‌آوری کنند، از رقابت بپرهیزند و حتی برای تنظیم قیمت‌ها و سیاست‌ها با هم تبانی کنند.[۶]

تأثیرات

در سیاست‌گذاری‌های گردشگری

نتایج مطالعات در حوزه سیاستگذاری گردشگری نشان می‌دهد شبکه‌های اجتماعی به واسطه تأثیرگذاری روی متغیرهای رفتاری بر جذب گردشگران خارجی به مقاصد گوناگون تأثیرگذار هستند و می‌توان از این شبکه‌ها به منظور شکل‌گیری اعتماد و کاهش ریسک تصمیم‌گیری کاربران در انتخاب یک مقصد خاص گردشگری بهره گرفت.[۱]

خودسانسوری

مطابق تحقیقی در مرکز پژوهش پیو شبکه‌های اجتماعی می‌توانند موجب ایجاد نگرانی در کاربرانشان در مورد واکنش دیگر اعضای شبکه شوند و به این طریق افراد را از ابراز نظر در مورد موضوعات مهم باز دارند.[۷]

آشنایی با شبکه‌های اجتماعی اینترنتی

فضای مجازی مجال شکل‌گیری اجتماعات جدید از کاربران را فراهم می‌کند. از زمان تونیس (Tonnies) و تلاش او برای تعریف دو گونه تجمع انسانی یعنی «اجتماع» در مقابل «جامعه» (گزلشافت و گمنشافت) به بعد همه متفکران علوم اجتماعی و فرهنگی «رو در رو بودن»، «محدودیت تعداد»، و «ابتناء بر روابط عاطفی و نه روابط عقلانی را از خصائص بنیانی» اجتماع" عنوان کرده‌اند.

هر چند روابط کاربران فضای مجازی رابطه‌ای با واسطه‌است و نه رو در رو، بسیاری از مطالعه کنندگان اینترنت تمایل دارند از اصطلاح «اجتماع» برای اشاره به جمع کاربران استفاده کنند.

در این میان تلاش‌های متعددی در حال انجام است تا حوزه و دامنه معنایی کاربردهای جدید این اصطلاح را برای اشاره به تجمعات کاربران فضای مجازی، روشن سازد. ازجمله می‌توان به تلاش‌های خانم شلینی ونچرلی اشاره کرد.

نظرات ونچرلی در سایت USINFO ارائه شده‌است. او به شبکه‌ها و سازمان‌های رسمی که به سامان بخشیدن به روابط و مقررات ارتباطاتی در فضای مجازی اشتغال دارند می‌پردازد و در ادامه به موضوع اجتماعات کاربران و خصوصیت‌های آنها اشاره می‌کند.

شبکه‌های اجتماعی برپایه اینترنت از قبیل فیس‌بوک در بین جوانان آمریکایی محبوبیت به سزایی کسب کرده‌اند. این شبکه‌های اجتماعی درعین حال که فضاهایی هستند که درآنها افراد دوستان جدیدی پیدا می‌کنند و یا دوستان قدیمی خود را در جریان تغییرات زندگی شان قرار می‌دهند، مکان‌هایی برای تبادل نظر هستند که در آنها جوانان عقاید و نظرات خود را با هم به اشتراک می‌گذارند.

این قابلیت که یک جوان بتواند با امثال خود در کشورهای دیگر جهان ارتباط برقرار کند باعث می‌شود تا این شبکه‌ها به مکانی تبدیل شوند که در آنها ایده‌های جدید معرفی می‌شوند و مورد بحث قرار می‌گیرند.

شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در دنیا

استفاده از خدمات شبکه‌های اجتماعی، روزبه‌روز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند. هم‌اکنون سایت‌های شبکه‌های اجتماعی، بعد از پرتال‌های بزرگی مثل یاهو یا ام‌اس‌ان موتورهای جستجو مثل گوگل، تبدیل به پراستفاده‌ترین خدمت اینترنتی شده‌اند.

خیلی از نهادهای مختلف جهانی و اینترنتی با اهداف گوناگون که مهم‌ترین آنها تجاری و تبلیغاتی است، دست به‌راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی زده یا درصدد خرید سهام مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی دنیا هستند؛ مثل رقابت اخیر گوگل و مایکروسافت برسر سایت مای‌اسپیس و فیس‌بوک.

در رقابت مای‌اسپیس، پرکاربرترین سایت شبکه اجتماعی دنیا گوگل و در رقابت برسر فیس‌بوک، مایکروسافت برنده‌شد. ضمن اینکه یاهو هم بعد از راه‌اندازی نه‌چندان موفق «۳۶۰درجه»، به دنبال راه‌اندازی یک شبکه اجتماعی دیگر به‌اسم «مش» است.

ناسا هم برای جذب جوانان علاقه‌مند به موضوعات هوافضا، یک شبکه اجتماعی را بر پایه استانداردهای نسل آینده وب و تنظیمات سایت خود راه‌اندازی کرد.

این شبکه اجتماعی جدید که مای ناسا نام دارد، بخش‌های بسیار پیشرفته‌ای دارد که کاربران می‌توانند از طریق آنها تصاویر و تفکرات خود را دربارهٔ موضوعات فضایی با سایر کاربران به‌اشتراک بگذارند. مای ناسا یک نمونه بسیار اصلی از شبکه‌های اجتماعی است و یک محیط مجازی را می‌سازد که در آن کاربران می‌توانند تمام موضوعات و مقولات مورد نظر و شخصی خود را جمع‌آوری کنند.

کاربران می‌توانند در این شبکه اجتماعی جدید برای خود وبلاگ درست کنند و از وبلاگ‌هایی نظیر وبلاگ یکی از مدیران ناسا که روایت بسیار شگفت‌انگیزی را از ماموریت‌های فضایی خود نقل کرده‌است، استفاده کنند.

شبکه‌های اجتماعی، به‌خصوص آن‌هایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، مکان‌هایی در دنیای مجازی هستند که مردم خود را به‌طور خلاصه معرفی می‌کنند و امکان برقراری ارتباط بین خود و همفکرانشان را در زمینه‌های مختلف مورد علاقه فراهم می‌کنند. البته در بعضی از این موارد مثل مای‌ناسا سمت و سوی اصلی این علایق (فضا) مشخص است.

به نظر می‌رسد شبکه‌های اجتماعی در اینترنت، در آینده بیش از این هم اهمیت پیدا می‌کند. این شبکه‌ها هم‌اکنون هم روزبه‌روز محبوب‌تر می‌شوند. با شبکه‌های اجتماعی، دیگر افراد برای پیداکردن همفکران خود در موارد گوناگون تنها نیستند؛ یک دوست آرژانتینی برای تحلیل بازی‌های بوکاجونیورز، یک دوست سوئدی برای صحبت در مورد فناوری اطلاعات، یک دوست فرانسوی برای صحبت در مورد فیلم‌های سینمای مستقل یا یک دوست مصری برای بحث در مورد مسائل خاورمیانه.

مسلماً در دنیای حقیقی هیچ‌گاه افراد علاقه‌مند، موضوعات موردعلاقه خود را به این گستردگی نمی‌یافتند. این دلیل و شاید دلایل مشابه این، سرویس‌های شبکه‌های اجتماعی را به یکی از مهم‌ترین ارکان اینترنت در دو، سه سال اخیر تبدیل کرده‌است.

در ایران

در ایران علی‌رغم اینکه عضویت در شبکه‌های اجتماعی جرم تلقی نمی‌شود.[۸]و هچنین صرف عضویت در شبکه‌های اجتماعی جرم محسوب نمی‌شود و به نوع فعالیت شبکه و فرد وابسته است.[۹] بر اساس قانون جرایم رایانه‌ای اصل بر آزادی است و شهروندان از تمامی امکانات اینترنت می‌توانند استفاده کنند اما این اصل استثناهایی دارد که عمدتاً در قانون جرایم رایانه‌ای آمده است ارتکاب این ممنوعیت‌ها جرم و قابل مجازات است.[۱۰]

گرچه آمار دقیقی ازشبکه‌های اجتماعی درایران موجود نیست اما به تقریب حدود ۶۰۰ مورد تحت عناوین شبکه‌های اجتماعی- جوامع مجازی -میکروبلاگ-موبلاگ -تالار گفتگو یا فروم -اتاق گفتگو یا چت روم درکشور ایجادشده است واین نشان از رونق این گونه سایتها درایران است.[۱۱]

انواع پرکاربردترین شبکه های اجتماعی

1. فیس بوک (Facebook.com)

امروزه دیگر اکثریت جامعه با این شبکه اجتماعی آشنا می باشند و در میان دیگر شبکه های اجتماعی از رتبه بالاتری برخوردار می باشد. این شبکه اجتماعی بعنوان پررونق ترین شبکه در میان بیلیون کاربر خود می باشد. شرکت ها و سازمان ها می توانند صفحات تجاری در آن ایجاد نموده و محتواسازی نمایند.

2. توییتر (twitter.com)

همانند فیس بوک، شبکه اجتماعی توییتر نیز در طی سالیان اخیر به محبوبیت زیادی دست پیدا نموده است و بعنوان منبعی که به روزترین اخبار در آن قابل مشاهده می باشد، تبدیل شده است. توییتر بعنوان یک میکروبلاگینگ محسوب می شود این بدان معناست که این وبسایت به کاربران اجازه می دهد پیام های کوتاهی را ایجاد نموده و بر روی پروفایل خود قرار دهند. توییتر همچنین اجازه می دهد این پیام بر روی شماره موبایل های افراد نیز ارسال شود.

3.     لینکداین (Linkedin.com)

هر شخصی می داند اگر به دنبال شبکه ای از متخصصین می باشد بایستی در لینکداین حضور پیدا کند. بعنوان شبکه ای اجتماعی برای شغل ها شناخته می شود. که افراد می توانند در این شبکه میزان تحصیلات، سابقه شغلی خود، تجارب کاری را ارائه دهند و به دیگر متخصصین متصل شوند و با یکدیگر در گروه ها تعامل داشته باشند.

4. پینترست (Pinterest.com)

این روزها شبکه اجتماعی پینترست با سرعت زیادی در حال رشد می باشد. این شبکه اثبات نمود محتوای بصری چه میزان در شبکه های اجتماعی حائز اهمیت می باشند. این شبکه اجتماعی بعنوانی سایتی مستقل توانسته ده میلیون کاربر را به صورت روزانه بعنوان بازدیدکننده داشته باشد. از طرفی با این پلاگینی به اشتراک گذاری محتوا در این شبکه را بسیار ساده نموده است.

5. گوگل پلاس (Google+)

شبکه اجتماعی گوگل پلاس در تابستان سال 2011 توسط تیم گوگل ایجاد شد که بعنوان سریعترین شبکه اجتماعی از نظر رشد در دنیای وب شناخته شد. گس از شکست گوگل باز و گوگل ویو، موتور جستجو عظیم گوگل با این شبکه به موفقیت دست پیدا کرد و شبکه ای را تاسیس کرد که کاربر از استفاده از آن لذت ببرند. کاربری گوگل پلاس بسیار شبیه فیس بوک می باشد اما دو مزیت نسبت به فیس بوک را دارا می باشد. گوگل پلاس شخصیتی رسمی تر از شبکه اجتماعی فیس بوک دارد و از طرفی محتوای درج شده در آن در فهرست موتورهای جستجو تاثیرگذار می باشد.

6. یوتیوب (youtube.com)

هر فردی جهت مشاهده و یا به اشتراک گذاری محتوای ویدئویی به یوتیوب مراجعه می نماید. بعد از موتور جستجو گوکل، یوتیوب بعنوان دومین موتور جستجو محسوب می گردد. یوتیوب توسط تیم گوگل پیاده سازی شده است که در حال حاضر با شبکه اجتماعی گوگل پلاس گره خورده است. یوتیوب به عنوان شبکه اجتماعی جدا جهت به اشتراک گذاری فیلم، موسیقی و ساخت فیلم محسوب می گردد.

7. تامبلر (tumblr.com)

تامبلر نیز همانند پینترست جهت به اشتراک گذاری محتوای بصری مورد استفاده قرار می گیرد که در میان نوجوانان و جوانان جایگاه ویژه ای دارد. شما قادر خواهید بود تم پروفایل خود را به سلیقه خود تغییر دهید، همچنین محتوایی که در آن درج می نمایید قابلیت تغییر استایل دارند. اگر محتوای خوبی به اشتراک بگذارید از میزان پیروان خود به شگفت می آیید.

8. اینستاگرام (Instagram)

شبکه اجتماعی اینستاگرام بعنوان محبوب ترین شبکه اجتماعی برای به اشتراک گذاری عکس محسوب می شود که وب موبایل قبل از آن چنین پیشرفتی را بر خود ندیده است. اینستاگرام فضای نامحدودی را برای به اشتراک گذاری عکس و فیلم های کوتاه  ایجاد نموده است. ابتدا این برنامه بر روی گلت فرم سیستم های عامل نوشته شده و سپس تبدیل به اپلیکیشن اندروید گردید.

9. واین (Vine)

این شبکه اجتماعی یک اپلیکیشن موبایل می باشد که جهت به اشتراک گذاری فیلم استفاده می شود که توسط توییتر پیاده سازی شده است. مدت زمان ویدئوها شش ثانیه بوده و قابلیت به اشتراک گذاری در جای آن در توییتر و دیگر وبسایت ها وجود دارد.

10. اسنپ چت (Snapchat)

شبکه اجتماعی جهت ارسال پیام های فوری می باشد که ساختار آن بر مبنای موبایل پیاده سازی شده است. این شبکه محبوبیت خود را بواسطه ایده ای بدست آورده است که شما عکس ها و یا ویدئو کوچکی را در چت با دوستان خود به اشتراک می گذارید قبل از اینکه آنها به صورت اتوماتیک بعد از مشاهده، آن را پاک نمایند. اسنپ چت، شبکه اجتماعی برای کودکان محسوب می شود.

11. فیلکر (Flickr)

فیلکر، یک شبکه اجتماعی جهت مدیریت عکس ها به صورت آنلاین و برنامه ای کاربردی جهت به اشتراک گذاری، شهرت پیدا کرده است. فیلکر دو هدف اصلی را دنبال می نماید. هدف اول در دسترس قرار دادن عکس هایی که برای دیگران اهمیت دارد. هدف دوم ارائه روش جدید در سازمان دهی عکس ها و ویدئوها را بیان نموده اند.

12. وی کی (VK)

وی کی شبکه ای بسیار شبیه به فیس بوک می باشد که در میان کشورهای اروپایی شهرت پیدا کرده است. این سایت قریب به صد میلیون عضو دارد. بسیاری از برندهای مطرح همچون کوکاکولا و سامسونگ در برنامه های بازاریابی خود از آن بهره می برند.

13. میت اپ (Meetup)

به عنوان شبکه ای بسیار بزرگ از گروه های محلی شناخته شده است. این شبکه این قابلیت را به کاربران خود می دهد شبکه های محلی را مدیریت نمایند و یا گروهی را که تا به حال از نزدیک ملاقات ننمودند تشکیل دهند. بیش از 9000 گروه به صورت روزانه در جوامع محلی دور هم جمع می شوند که با هدف پیشرفت خود و یا شبکه خود ایجاد شده است.

14. تگد (Tagged)

شبکه اجتماعی تگد همانند فیس بوک و مای اسپیس می باشد. که توسط دو دانشجوی هارواردی در سال 2004 ایجاد گردید که نیت آن دو استفاده از موفقیت شبکه اجتماعی فیس بوک در ایجاد شبکه اجتماعی خودشان بوده است.

از میان وب سایت ایرانی نیز می توان به شبکه های اجتماعی زیر اشاره نمود

15.آپارات

شبکه اجتماعی آپارات، شبکه ای ایرانی می باشد که همانند یوتیوب قابلیت به اشتراک گذاری محتوای ویدئویی را ایجاد می نماید. این شبکه اجتماعی از موتور جستجو قوی برخوردار می باشد که می توانید جهت محتوای ویدئویی خود از آن بهره ببرید.

16. کلوب

17.  فیس نما

هدف از تاسیس شبکه های اجتماعی از سوی استکبار، کنترل و رصد مردم دنیا است

مشاور عالی ریاست سازمان حفاظت اطلاعات ارتش، با بیان اینکه تعداد کاربران شبکه های اجتماعی از رشدی فزاینده در ایران و جهان برخوردار است گفت: اگر کاربران، قبل از وارد شدن به شبکه های اجتماعی، آموزش های لازم را ندیده باشند، خطرات بسیار جدی آن ها را تهدید می کند.

به گزارش خبرنگار صاحب نیوز، امیر سرتیپ دوم دکتر میر حسنی، شب گذشته در جلسه آگاه سازی حفاظتی که در منطقه پدافند هوایی شهید نصر اصفهانی برگزار شد، به سخنرانی پرداخت.

وی فضای مجازی را دارای دو نقش متفاوت فرصت و تهدید دانست و گفت: مقام معظم رهبری «دام ظله» در یکی از سخنرانی های اخیر خود، بر استفاده سالم از فضای مجازی تاکید کردند، دو نامه اخیر معظم له که خطاب به جوانان دنیا نوشته شده بود به ۴۰ زبان دنیا ترجمه و توسط فضای مجازی به حدود یک میلیارد نفر از مردم جهان رسید. وی با بیان اینکه هیچ مجلس سخنرانی نمی تواند یک میلیارد نفر مستمع داشته باشد گفت: چنین ظرفیتی در فضای مجازی وجود دارد و باید به نحو احسن در راستای تبلیغ و اشاعه ی تفکرات صحیح و سازنده از آن استفاده کرد.

میر حسنی در ادامه سخنرانی خود، نقش منفی و تهدید آمیز شبکه ی مجازی و به خصوص شبکه های اجتماعی را بسیار جدی و قابل توجه عنوان کرد و گفت: استکبار جهانی چنین شبکه ی عظیمی را به منظور کنترل جمعیت مردم دنیا راه اندازی کرد. وی با بیان اینکه به محض ارتباط یک فرد با اینترنت، ، ip فرد به سرور مرکزی که در آمریکاست ارسال می شود گفت: تمام مبادلات اطلاعاتی این فرد در قالب یک نسخه و با مشخصات کامل در آن مرکز بایگانی شده و پس از جمع آوری انبوه این اطلاعات، در نهایت آنالیزهای بسیار مهم و اساسی جوامع و کشورها در اختیار سرویس های اطلاعاتی قرار می گیرد.

وی ، رایگان بودن، جهانی و فرامرزی بودن، فوری و امکان دسترسی به آخرین اطلاعات، چند رسانه ای، امکان استفاده بدون نیاز به داشتن مهارت بالا، را علت جذابیت این فضا برای مردم دانست و این ویژگی ها را در رشد فزاینده استفاده از شبکه های اجتماعی موثر خواند.

مشاور عالی ریاست سازمان حفاظت اطلاعات ارتش، در بخش دیگری از سخنرانی خود، به اثرات منفی استفاده ی بی حد و مرز و ناآگاهانه از این شبکه های اجتماعی اشاره کرد و در این باره گفت: خطرات زیادی چون شکل گیری سریع شایعات و اخبار کذب، تبلیغات ضد دینی و القای شبهات، تضعیف بنیاد خانواده، تغییر سبک زندگی و ذائقه های افراد، عصبی شدن افراد، بی احترامی فرزندان به پدر و مادر، افزایش جرات و جسارت به ارتکاب جرایم در افراد، افزایش آمار سرقت های مسلحانه در افراد کم سن و سال، اعتیاد حاصل از استفاده زیاد، افزایش افسردگی به علت از دست دادن قدرت تعامل با جامعه، و اتلاف وقت، تنها بخشی از مضرات استفاده ناآگاهانه افراد جامعه ما از این شبکه هاست که به وضوح می توان آثار آن را در جامعه و افراد مبتلا مشاهده کرد.

وی افزایش آمار طلاق و از بین رفتن بنیاد خانواده را یکی از مهمترین آثار منفی استفاده ناآگانه از ابزاری مانند ماهواره، اینترنت و به خصوص شبکه های اجتماعی دانست و گفت: حقیقتا دشمنان با چنین ابزارهایی، جنگی را آغاز کرده اند که از بین رفتن بنیاد خانواده، یکی از تلفات بزرگ آن است.

مشاور عالی ریاست سازمان حفاظت اطلاعات ارتش، در ادامه دوستی های بدون مرز با افراد مختلف و با گرایش های مختلف فکری در سراسر جهان، ازدواج های اینترنتی، رواج بی بند وباری و لاقیدی و امکان دسترسی آسان به فایل های مبتذل و از بین رفتن قدرت تجزیه و تحلیل در افراد را نیز جزء خطرات بزرگی دانست که کاربران ناآگاه را تهدید می کند.

وی، در پایان تنها راه مقابله با تهدیدات شبکه های اجتماعی را آموزش افراد قبل از وارد شدن به چنین فضاهایی دانست و گفت: با داشتن یک بنیه اعتقادی دینی قوی، می توانیم خود و خانواده خود را از گرفتار شدن در چنین گردابی که دشمنان دین و بشریت ایجاد کرده اند حفظ کنیم.

شبکه های اجتماعی چگونه خانواده های ایرانی را هدف قرار داده است؟

به گزارش موج رسا, امروزه، گسترش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، بر ابعاد مختلف زندگی بشر (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و اقتصادی) تاثیر گذاشته است؛ با کمرنگ شدن اهمیت زمان و مکان و بی نیازی به مکان مشترک برای برقرار ارتباط، افراد به شکل بسیار آسان تری می توانند در فضای مجازی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

شبکه های اجتماعی مانند وایبر،واتس آپ، لاین و ... که این روزها به تفریحات سرگرم کننده اکثر جوانان تبدیل شده است؛مترو،تاکسی، اداره و هرجا که موبایل اندروید باشد سروکله این شبکه‌های اجتماعی پیدا می‌شود.

هرچه پیش می رویم فناوری نیز با سرعت تکامل جامعه بشریت در حال رشد است و دیگر عجیب نیست اگر بشنویم که تعداد تلفن های همراه روی کره زمین از جمعیت انسان ها نیز بیشتر شده است انگار وسایل ارتباطی می خواهند یک شبه ما انسان ها را ببلعند.

به نظر می‌رسد، شبکه های اجتماعی برخلاف نامشان دارند خانواده ها را از هم دور می کنند. وایبر؛ واتس اپ؛ لاین و... ازچنان تنوع و جذابیتی برخوردار اند که کاربران را مجذوب خود می کنند و در واقع نوعی اجتماعی شدن لحظه ای را برای فرد به ارمغان می آورند اما لازم است بدانیم این نوع اجتماعی شدن در دراز مدت نتیجه عکس می دهد و فرد پس از مدتی تجربه تنهایی، ناامنی و انزوا را با هم در وجود خود حس می کند.

می‌توان گفت، متاسفانه اکثر کاربران شبکه‌های اجتماعی را خانم ها تشکیل می دهند که همین امر می‌تواند زنگ خطری جدی  برای خانواده‌‌ها باشد در این رابطه ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه زنان بیشترین کاربران شبکه‌های اجتماعی مانند وایبر هستند، گفت: باید در مورد تاثیر تحولات جهانی بر روی تحولات ایران به صورت جدی صحبت شود، سرعت جهانی در حوزه زن بسیار سریع است.

 تنوع و جذابیتی که در شبکه های اجتماعی وجود دارد باعث می شود که خانواده ها بیشتر وقت خود را در گشت گذار در دنیای مجازی بگذرانند، قطعا این را شما هم حس کرده اید افراد بعضا حتی جواب یکدیگر را هم نمی دهند، سفره شام منتظر جمع شدن افرادی می شود که اصلا در این دنیا نیستند، هرکس در اتاق خود یا در گوشه ای با اینترنت بی سیم در دنیای دیگری سیر می کند؛ خانواده ها هم دیگر به این امر عادت کرده اند.

در زمان های نه چندان دور خانواده ها کمتر با چنین مشکلی روبرو بودند؛البته در آن  زمان هم نگرانی هایی بود که امروزه با فرهنگ سازی کمی بر طرف شده است.

 به هر حال مشکلاتی که با افزایش شبکه‌های اجتماعی به وجود آمده است کم نیست  بسیاری از همسران خود گله دارند که بدلیل استفاده از این شبکه ها کوچکترین وظایف خود را به عنوان همسر فراموش کرده و باعث بوجود آمدن مشکلاتی از قبیل "خودکشی"، "خیانت"، "افسردگی" و یا حتی مقایسه همسر خود با طرف مقابل در دنیای مجازی باعث بسیاری ازجدائی ها شده است.

منابع

1.  «شبکه‌های اجتماعی و تأثیرگذاری استراتژیک در صنعت گردشگری». دنیای اقتصاد، 21 آبان ۱۳۹۲. بازبینی‌شده در 15 سپتامبر ۲۰۱۳.
2.  Linton Freeman, The Development of Social Network Analysis. Vancouver: Empirical Pres, 2006.
3. Wellman, Barry and S.D. Berkowitz, eds. , 1988. Social Structures: A Network Approach.Cambridge: Cambridge University Press.
4.  Freeman, Linton. 2006. The Development of Social Network Analysis. Vancouver: Empirical Pres, 2006; Wellman, Barry and S.D. Berkowitz, eds. , 1988. Social Structures: A Network Approach. Cambridge: Cambridge University Press.
5. Scott, John. 1991. Social Network Analysis. London: Sage.
6.  Wasserman, Stanley, and Katherine Faust. 1994. Social Network Analysis: Methods and Applications. Cambridge: Cambridge University Press.
7.  «چگونه شبکه‌های اجتماعی خودسانسوری آنلاین را ترغیب می‌کنند؟». رادیو فردا. ۲۰۱۴-۰۹-۰۸. بازبینی‌شده در ۲۰۱۴-۰۹-۰۸.
8.  عضویت در شبکه‌های اجتماعی در ایران جرم نیست اما دورزدن فیلتر جرم است بی‌بی‌سی فارسی
9.  «عضویت در شبکه‌های اجتماعی جرم نیست اما استفاده از فیلترشکن چرا!». خبرگزاری دانشجو، ‏۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۴. بازبینی‌شده در ۹ مه ۲۰۱۵.
10. «آیا عضویت در فیس بوک جرم است؟». تبیان، ‏۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۴. بازبینی‌شده در ۹ مه ۲۰۱۵.
11. کتاب شبکه‌های اجتماعی